Đề Thi HK 2 Môn Văn 12- Đề 9
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ HỌC SINH – PHẦN ĐỌC-HIỂU (3,0 điểm):
Từ truyện ngắn Số phận con người (Sô-lô-khốp), hãy trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1. (1,5 điểm):
Tác động của chiến tranh đối với số phận nhân vật Xô-cô-lốp?
Câu 2. (1,5 điểm):
Nhà văn đã thể hiện ý tưởng gì qua đoạn văn trữ tình ngoại đề sau:
“ Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ. Cái gì đang chờ đón họ ở phía trước? Thiết nghĩ rằng con người Nga đó, con người có ý chí kiên cường, sẽ đứng vững được và sống bên cạnh bố, chú bé kia một khi lớn lên sẽ có thể đương đầu với mọi thử thách, sẽ vượt qua mọi chướng ngại trên đường, nếu như tổ quốc kêu gọi…”
II. PHẦN RIÊNG (7,0 điểm): Học sinh chỉ được chọn một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b)
Câu 3.a. Theo chương trình Chuẩn
Ấn tượng của anh (chị) về nhân vật người đàn bà hàng chài trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.
Câu 3.b. Theo chương trình Nâng cao
Vẻ đẹp của hình tượng rừng xà nu trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành.
===HẾT===
HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ LÀM BÀI
I. Hướng dẫn chung
– Thầy cô giáo cần chú ý trình độ tổng thể của học sinh về nhận thức, phương pháp, kỹ năng, chủ động và linh hoạt khi vận dụng Hướng dẫn chấm này.
– Trân trọng và chú ý khuyến khích bài làm sáng tạo, có màu sắc cá nhân.
– Điểm lẻ toàn bài tính đến 0,25 điểm. Sau đó, làm tròn số theo quy định.
- Hướng dẫn gợi ý
- PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ HỌC SINH – ĐỌC – HIỂU (3,0 ĐIỂM):
Câu 1 (1,5 điểm) Tác động của chiến tranh đối với Xô-cô-lốp: Chiến tranh đem lại số phận bất hạnh với những đau đớn về thể xác và tinh thần tưởng như không thể vượt qua (0,5đ). Anh đi lính, bị thương, bị đọa đày trong trại tập trung; vợ và hai con gái chết vì bom phát xít; con trai cũng đi lính và hy sinh đúng ngày chiến thắng; sau chiến tranh, Xô-cô-lốp tha phương, cầu thực, không biết đi đâu, về đâu (1đ).
Câu 2 (1,5 điểm): Ý tưởng tác giả muốn thể hiện qua đoạn văn trên:
+ Chia sẻ với số phận bất hạnh của những con người sau chiến tranh .(0,5đ)
+ Khẳng định niềm tin vào vẻ đẹp của tính cách Nga: Kiên cường, nhân hậu. (1đ)
II. PHẦN RIÊNG (7 điểm)
Học sinh chỉ được chọn một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b)
Câu 3.a. Theo chương trình Chuẩn (7 điểm)
- Yêu cầu về kỹ năng: Học sinh biết vận dụng các thao tác nghị luận thích hợp để phân tích một nhân vật tự sự; trên cơ sở đó nêu được những cảm nhận về nhân vật. Bài làm cần bảo đảm các yêu cầu cơ bản của văn bản nghị luận văn học về cấu trúc, lập luận và diễn đạt.
- Yêu cầu về nội dung: Từ cơ sở nắm vững tác giả, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa trong chương trình, học sinh có thể phân tích nhân vật và biểu lộ những cảm nhận về nhân vật theo nhiều cách khác nhau. Sau đây là một vài gợi ý:
– Tình huống dẫn tới sự xuất hiện của nhân vật tạo ấn tượng về sự bất ngờ và nghịch lý.
– Đặc điểm ngoại hình (…) khắc họa chân dung một người đàn bà hàng chài xấu xí, nghèo khổ, lam lũ, vất vả vì phải kiếm sống trong điều kiện nghề nghiệp nguy hiểm, bấp bênh. Những đường nét ngoại hình ở người đàn bà gợi lên những ám ảnh buồn về người lao động khốn khó.
– Số phận bất hạnh (cuộc sống nghèo khó, đông con …; cùng chồng vật lộn với biển khơi trong cuộc mưu sinh nhưng vẫn bị chồng thường xuyên đánh đập tàn nhẫn…). Những gì mà người đàn bà gánh chịu làm người trong truyện và người đọc cảm nhận được những sự thật đắng lòng trong cuộc sống; từ đó, biết chia sẻ, cảm thông…
– Tính cách, phẩm chất cao đẹp (Yêu thương con, sống và chịu đựng vì con, tự trọng và biết gìn giữ những mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình; quan niệm về hạnh phúc rất đơn giản mà rất đỗi nhân hậu; bao dung, độ lượng với chồng, không muốn bỏ chồng vì hiểu thấu lẽ đời …). Câu chuyện tự kể của người đàn bà ở tòa án cho thấy vẻ đẹp trong tâm hồn nhân vật, làm bật lên những nghĩ suy sâu sắc về người lao động, về cuộc đời…
– Nghệ thuật xây dựng nhân vật (lựa chọn ngôi kể, điểm nhìn thích hợp…) làm cho nhân vật người đàn bà hàng chài trở nên gần gũi, chân thực và có sức thuyết phục.
3. Cách cho điểm:
– Điểm 7: Đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng và và các nội dung gợi ý, có thể mắc vài lỗi về diễn đạt.
– Điểm 5: Đáp ứng cơ bản phần lớn các yêu cầu về kỹ năng và các nội dung gợi ý, còn mắc một số lỗi diễn đạt.
– Điểm 3: Đáp ứng một vài yêu cầu về kỹ năng và các nội dung gợi ý, còn mắc nhiều lỗi diễn đạt.
– Điểm 1: Bài làm sơ sài, diễn đạt yếu.
– Điểm 0: Không làm được gì.
Câu 3.b. Theo chương trình Nâng cao (7 điểm)
a. Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết vận dụng các thao tác nghị luận thích hợp để nêu được những vẻ đẹp của môt hình tượng nghệ thuật giàu tính biểu tượng. Bài làm cần bảo đảm các yêu cầu cơ bản của văn bản nghị luận văn học về cấu trúc, lập luận và diễn đạt.
b. Yêu cầu về nội dung: Trên cơ sở nắm vững tác giả, truyện ngắn Rừng xà nu, hình tượng rừng xà nu và nghệ thuật xây dựng hình tượng, học sinh có thể trình bày vẻ đẹp của hình tượng theo nhiều cách khác nhau. Sau đây là một vài gợi ý:
– Rừng xà nu là một hình tượng đặc sắc bao trùm toàn bộ thiên truyện. Từ cảm hứng say mê mãnh liệt và ấn tượng sâu sắc trước vẻ đẹp của rừng xà nu, Nguyễn Trung Thành đã xây dựng kết cấu truyện theo lối đầu cuối tương ứng, làm nền cho câu chuyện vùng lên chiến đấu của dân làng Xô man. Đặc biệt trong đoạn mở đầu, với ngòi bút đầy chất hoạ, chất thơ, rừng xà nu như được chạm nổi trước mắt người đọc với hình khối, đường nét, màu sắc, hương vị…
– Cây xà nu có mặt suốt chiều dài tác phẩm, tham dự vào đời sống sinh hoạt, những sự kiện trọng đại của dân làng đồng thời gắn bó, hoà nhập với con người Tây Nguyên.
– Cây xà nu vừa mang ý nghĩa tả thực về loại cây của núi rừng Tây Nguyên vừa mang ý nghĩa biểu tượng về tội ác, sự hủy diệt từ chiến tranh của kẻ thù; đồng thời, gắn với đức tính, phẩm chất cao đẹp của con người Tây Nguyên trong đấu tranh chống Mỹ-ngụy:
+ Tượng trưng cho những đau thương, mất mát, niềm uất hận…
+ Tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, không bị khuất phục…
+ Tượng trưng cho các thế hệ nhân dân Xôman kế tiếp nhau trưởng thành…
+ Biểu tượng về con người Tây Nguyên khao khát tự do,vươn theo ánh sáng Cách mạng.
– Hình tượng rừng xà nu là thành công xuất sắc trong nghệ thuật dựng truyện của tác giả: cảm xúc dào dạt, ngôn ngữ chọn lọc, giàu hình ảnh, giàu chất thơ. Nó đem đến cho thiên truyện cảm hứng sử thi hào hùng, tráng lệ.
4. Cách cho điểm:
– Điểm 7: Đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng và và các nội dung gợi ý, có thể mắc vài lỗi về diễn đạt.
– Điểm 5: Đáp ứng cơ bản phần lớn các yêu cầu về kỹ năng và các nội dung gợi ý, còn mắc một số lỗi diễn đạt.
– Điểm 3: Đáp ứng một vài yêu cầu về kỹ năng và các nội dung gợi ý, còn mắc nhiều lỗi diễn đạt.
– Điểm 1: Bài làm sơ sài, diễn đạt yếu.
– Điểm 0: Không làm được gì.
