Đề Thi Học Kì 1 Hoá 10 Trường THPT Việt Đức Hà Nội Có Đáp Án Và Lời Giải Chi Tiết

Đề thi học kì 1 Hoá 10 Trường THPT Việt Đức Hà Nội có đáp án và lời giải chi tiết gồm có phần chung, phần riêng lý thuyết và bài tập. Các bạn xem ở dưới.

SỞ GD&ĐT HÀ NỘI TRƯỜNG THPT VIỆT ĐỨC

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I MÔN: Hóa – Lớp 10 Thời gian làm bài: 60 phút; không kể thời gian phát đề

I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ HỌC SINH

Câu 1 (VD): Cho nguyên tử A. Ở trạng thái cơ bản, A có 7 electron p.

Viết cấu hình electron của A. Xác định vị trí của A trong bảng tuần hoàn (có giải thích).

Câu 2 (VD): Nguyên tử nguyên tố X có tổng số hạt cơ bản là 34. Số hạt không mang điện nhiều hơn số hạt mang điện âm là 1. Tìm Z, A của X. Viết kí hiệu nguyên tử nguyên tố X.

Câu 3 (VD): Đồng là hỗn hợp của hai đồng vị bền là ⁶³Cu và ⁶⁵Cu. Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54.

a) Tính % số nguyên tử mỗi đồng vị.

b) Tính % khối lượng của đồng vị ⁶³Cu trong muối CuSO₄.

Câu 4 (VD): Sắp xếp các nguyên tố sau theo chiều tính kim loại tăng dần (có giải thích):

₂₀Ca; ₁₉K; ₁₂Mg

Câu 5 (VD): Công thức hợp chất khí với hiđro của R là RH₃. Trong oxit cao nhất của R, R chiếm 25,926% về khối lượng. Xác định nguyên tố R.

Câu 6 (VD): Cho các chất có công thức phân tử như sau: NaCl; P₂O₅; K₂O; NH₃. Hãy chỉ ra chất nào có liên kết cộng hóa trị? Chất nào có liên kết ion? Giải thích sự hình thành liên kết ion của một chất trong những chất có liên kết ion đó.

Câu 7 (VD): Hỗn hợp X gồm A₂CO₃ và B₂CO₃ có khối lượng 3,13 gam. Hòa tan X vào 100 ml dung dịch HCl 0,5M vừa đủ, thu được V lít khí CO₂ (đktc). Biết A và B ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm IA. Xác định công thức phân tử các chất trong X và tính V.

Câu 8 (VD): Cho hai nguyên tử M và X. Tổng các hạt mang điện trong X nhiều hơn trong M là 10. M tác dụng với X theo sơ đồ: M + X₂ → M_aX_b. Tổng số proton trong M_aX_b là 46. Biết trong 0,2 mol M_aX_b chứa 0,6 mol ion (mỗi ion đều chỉ chứa một nguyên tử). Xác định tên của M và X.

II. PHẦN RIÊNG

A. Theo chương trình chuẩn

Câu 9 (VD): Viết công thức electron và công thức cấu tạo của các phân tử sau: CO₂, C₂H₂.

Câu 10 (VD): Xác định số oxi hóa của Cl trong các phân tử và ion sau, sắp xếp các phân tử và ion theo thứ tự tăng dần số oxi hóa: Cl₂; $ClO_2^ – $; HCl; $ClO_4^ – $; KClO₃

B. Theo chương trình nâng cao

Câu 11 (VD): Viết công thức electron và công thức cấu tạo của các phân tử sau: C₂H₂; H₃PO₄

Câu 12 (VD): Cho phương trình phản ứng:

Al + HNO₃ loãng → Al(NO₃)₃ + N₂ + H₂O

a) Xác định vai trò của từng chất tham gia phản ứng và nêu sự oxi hóa, sự khử.

b) Cân bằng phản ứng trên theo phương pháp thăng bằng electron.

LỜI GIẢI CHI TIẾT

Câu 1: Đáp án

Phương pháp giải:

– Từ số electron p của nguyên tử A, ta viết được cấu hình electron nguyên tử của A.

– Từ cấu hình electron nguyên tử của A, ta xác định được vị trí của A trong bảng tuần hoàn:

+ Số thứ tự của ô = Số electron trong nguyên tử

+ Số thứ tự của chu kì = Số lớp electron trong nguyên tử

+ Số thứ tự của nhóm = Số electron ở lớp ngoài cùng (với nguyên tố nhóm A).

Giải chi tiết:

– Ở trạng thái cơ bản, A có 7 electron p nên A có cấu hình electron là 1s²2s²2p⁶3s²3p¹.

– Vị trí của A trong bảng tuần hoàn:

+ Ô số 13 (vì có 13 e trong nguyên tử).

+ Chu kì 3 (vì có 3 lớp e).

+ Nhóm IIIA (vì có 3 e ở lớp ngoài cùng và electron cuối cùng điền vào phân lớp p).

Câu 2: Đáp án

Phương pháp giải:

– Giả sử X có: số p = số electron = Z và số n = N.

Từ đề bài lập phương trình liên quan N và Z. Từ đó tìm được Z, A của X

– Kí hiệu nguyên tố X có dạng _Z^AX.

Giải chi tiết:

Giả sử X có: số p = số electron = Z và số n = N.

+ Tổng số hạt cơ bản là 34 => 2Z + N = 34 (1)

+ Số hạt không mang điện nhiều hơn số hạt mang điện âm là 1 => N – Z = 1 (2)

Giải hệ (1) và (2) thu được: Z = 11; N =12.

=> Số khối: A = Z + N = 11 + 12 = 23.

Kí hiệu nguyên tử nguyên tố X là  $_{11}^{23}X$

Câu 3: Đáp án

Phương pháp giải:

a) Gọi % số nguyên tử của đồng vị ⁶³Cu là x%, khi đó % số nguyên tử của đồng vị ⁶⁵Cu là (100-x)%.

Nguyên tử khối trung bình của đồng là: ${\bar A_{Cu}} = \frac{{63x + 65(100 – x)}}{{100}} = 63,54$

Giải phương trình trên tìm được % số đồng vị.

b) Xét 1 mol CuSO₄, ta tính được khối lượng của ⁶³Cu và khối lượng của CuSO₄. Từ đó tính được % khối lượng của ⁶³Cu trong CuSO₄.

Giải chi tiết:

a) Gọi % số nguyên tử của đồng vị ⁶³Cu là x%, khi đó % số nguyên tử của đồng vị ⁶⁵Cu là (100-x)%.

Nguyên tử khối trung bình của đồng là ${\bar A_{Cu}} = \frac{{63x + 65(100 – x)}}{{100}} = 63,54$

Giải phương trình trên ta được x = 73.

Vậy % số nguyên tử của đồng vị ⁶³Cu là 73%, khi đó % số nguyên tử của đồng vị ⁶⁵Cu là 27%.

b) Xét 1 mol CuSO₄ ta có: n_Cu = n_CuSO4 = 1 mol n_63Cu = 1.73% = 0,73 mol

→ m_63Cu = 0,73.63 = 45,99 (gam)

Vậy % khối lượng của đồng vị ⁶³Cu trong muối CuSO₄ là:

%m_63Cu = $\frac{{{m_{63Cu}}}}{{{m_{CuS{O_4}}}}} \times 100\% = \frac{{45,99}}{{(63,54 + 32 + 16.4).1}}.100\% $ = 28,83%

Câu 4: Đáp án

Phương pháp giải:

– Viết cấu hình electron để xác định vị trí của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

– Vận dụng quy luật biến đổi tính kim loại trong 1 chu kì và 1 nhóm A để sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng tính kim loại.

Giải chi tiết:

Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố:

₂₀Ca: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² → Ca ở ô số 20, chu kì 4, nhóm IIA

₁₉K: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹ → K ở ô số 19, chu kì 4, nhóm IA

₁₂Mg: 1s²2s²2p⁶3s² → Mg ở ô số 12, chu kì 3, nhóm IIA

Vậy có thể viết các nguyên tố vào bảng tuần hoàn dạng rút gọn như sau:

	Nhóm IA	Nhóm IIA
Chu kì 3		Mg
Chu kì 4	K	Ca

– Trong cùng 1 chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính kim loại giảm nên ta có tính kim loại:

K > Ca.

– Trong cùng 1 nhóm A, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính kim loại tăng nên ta có tính kim loại:

Mg < Ca.

Vậy từ đó ta có tính kim loại Mg < Ca < K.

Câu 5: Đáp án

Phương pháp giải:

– Công thức hợp chất khí với hiđro của R là RH₃ suy ra R thuộc nhóm VA.

=> Công thức oxit cao nhất của R là R₂O₅.

– Từ % khối lượng R trong oxit cao nhất để tìm M_R, từ đó xác định được tên nguyên tố R.

Giải chi tiết:

– Công thức hợp chất khí với hiđro của R là RH₃ suy ra R thuộc nhóm VA.

=> Công thức oxit cao nhất của R là R₂O₅.

– Trong oxit cao nhất của R, R chiếm 25,926% về khối lượng nên ta có biểu thức:

$\% {m_R} = \frac{{2R}}{{2R + 16.5}}.100\% = 25,926\% $

Giải phương trình trên ta được R = 14. Vậy R là nguyên tố Nitơ, kí hiệu: N

Câu 6: Đáp án

Phương pháp giải:

– Các chất có liên kết cộng hóa trị thường là liên kết giữa các phi kim.

– Các chất có liên kết ion thường là liên kết giữa kim loại điển hình và phi kim điển hình.

Giải chi tiết:

– Chất có liên kết cộng hóa trị là P₂O₅ và NH₃ (liên kết giữa các phi kim).

– Chất có liên kết ion là NaCl và K₂O (vì là liên kết giữa kim loại điển hình và phi kim điển hình)

– Giải thích sự hình thành liên kết ion NaCl:

Na → Na⁺ + 1e

Cl₂ + 2e → 2Cl^–

Ion Na⁺ và Cl^– hút nhau bằng lực hút tĩnh điện.

Vậy 2Na + Cl₂ → 2Na⁺ + 2Cl^– → 2NaCl

Câu 7: Đáp án

Phương pháp giải:

Giả sử công thức trung bình của A và B là R.

Viết và tính theo PTHH: R₂CO₃ + 2HCl → 2RCl + CO₂ + H₂O

Đặt mol của HCl vào phương trình ta tìm được mol của R₂CO₃ và CO₂.

+ Tìm M_R2CO3 từ đó suy ra M_R và xác định được tên của hai chất trong X.

+ Tính được thể tích của CO₂ dựa vào số mol tính được từ phương trình hóa học.

Giải chi tiết:

Ta có: n_HCl = 0,1.0,5 = 0,05 mol

Giả sử công thức trung bình của A và B là R.

PTHH: R₂CO₃ + 2HCl → 2RCl + CO₂ + H₂O

0,025 ← 0,05            →    0,025          (mol)

→ M_R2CO3 = 3,13 : 0,025 = 125,2 → 2M_R + 60 = 125,2 => M_R = 32,6

Vì hai nguyên tố A và B ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm IA (giả sử M_A < M_B) nên M_A < 32,6 < M_B.

Suy ra A và B là Na (23) và K (39).

Vậy công thức phân tử của các chất trong X là Na₂CO₃ và K₂CO₃.

Thể tích khí CO₂ là: V = 0,025.22,4 = 0,56 (lít)

Câu 8: Đáp án

Phương pháp giải:

Giả sử: X có số p = số e = Z_X và số n = N_X

M có số p = số e = Z_M và số n = N_M

– Tổng các hạt mang điện trong X nhiều hơn trong M là 10 => 2Z_X – 2Z_M = 10 (1)

– Tổng số proton trong M_aX_b là 46 => a.Z_M + b.Z_X = 46 (2)

– Biết trong 0,2 mol M_aX_b chứa 0,6 mol ion => a + b = 0,6 : 0,2 = 3

Xét 2 trường hợp để tìm Z_X và Z_M:

+ a = 1 và b = 2

+ a = 2 và b = 1

Giải chi tiết:

Giả sử: X có số p = số e = Z_X và số n = N_X

M có số p = số e = Z_M và số n = N_M

– Tổng các hạt mang điện trong X nhiều hơn trong M là 10 => 2Z_X – 2Z_M = 10 (1)

– Tổng số proton trong M_aX_b là 46 => a.Z_M + b.Z_X = 46 (2)

– Biết trong 0,2 mol M_aX_b chứa 0,6 mol ion => a + b = 0,6 : 0,2 = 3

Xét 2 trường hợp:

+ a = 1 và b = 2

Ta có hệ phương trình: $\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{2{Z_X} – 2{Z_M} = 10}\\{{Z_M} + 2{Z_X} = 46}\end{array}} \right. \to \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{{Z_X} = 17}\\{{Z_M} = 12}\end{array}} \right.$ (thỏa mãn)

Vậy: X là Clo (kí hiệu Cl);      M là Magie (kí hiệu Mg).

+ a = 2 và b = 1

Ta có hệ phương trình: $\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{2{Z_X} – 2{Z_M} = 10}\\{2{Z_M} + {Z_X} = 46}\end{array}} \right. \to \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{{Z_X} = 18,67}\\{{Z_M} = 13,67}\end{array}} \right.$ (loại)

Câu 9: Đáp án

Phương pháp giải:

Dựa vào số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố C, H, O để viết công thức electron và công thức cấu tạo của các phân tử.

Giải chi tiết:Câu 10: Đáp án

Phương pháp giải:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố dựa vào các quy tắc sau:

Quy tắc 1: Số oxi hóa của các nguyên tố trong các đơn chất bằng 0.

Quy tắc 2: Trong hầu hết các hợp chất, số oxi hóa của H bằng +1, trừ 1 số trường hợp như hiđrua, kim loại (NaH, CaH₂ ….). Số oxi hóa của O bằng -2 trừ trường hợp OF₂, peoxit (chẳng hạn H₂O₂, …).

Quy tắc 3: Số oxi hóa của các ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó. Trong ion đa nguyên tử, tổng số số oxi hóa của các nguyên tố bằng điện tích của ion.

Quy tắc 4: Trong 1 phân tử, tổng số số oxi hóa của các nguyên tố bằng 0.

Giải chi tiết:

Số oxi hóa của Cl trong các phân tử và ion: $\mathop {Cl}\limits_2^0 ;\mathop {Cl}\limits^{ + 3} {O_2}^ – ;H\mathop {Cl}\limits^{ – 1} ;\mathop {Cl}\limits^{ + 7} {O_4}^ – ;K\mathop {Cl}\limits^{ + 5} {O_3}$

Sắp xếp các phân tử và ion theo thứ tự tăng dần số oxi hóa: HCl; Cl₂; ClO₂^–; KClO₃;ClO₄^–

Câu 11: Đáp án

Phương pháp giải:

Dựa vào số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố C, H, O, P để viết công thức electron và công thức cấu tạo của các phân tử.

Giải chi tiết:Câu 12: Đáp án

Phương pháp giải:

a) Chất khử là chất nhường electron (số oxi hóa tăng)

Chất oxi hóa là chất nhận electron (số oxi hóa giảm)

Quá trình khử là quá trình nhận electron

Quá trình oxi hóa là quá trình nhường electron

b) Các bước cân bằng phản ứng oxi hóa – khử theo phương pháp thăng bằng electron:

– Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá (có số oxi hóa giảm) và chất khử (có số oxi hóa tăng).

– Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

– Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

– Đặt hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác.

Giải chi tiết:

a) Xác định vai trò của từng chất tham gia phản ứng và nêu sự oxi hóa, sự khử:

$\mathop {Al}\limits^0 + H\mathop {{\rm{ }}N}\limits^{ + 5} {O_3}{{\mkern 1mu} _{loang}} \to \mathop {Al}\limits^{ + 3} {\left( {N{O_3}} \right)_3} + \mathop {{\rm{ }}N}\limits_2^0 + {H_2}O$

– Số oxi hóa của Al tăng từ 0 lên +3 => Al là chất khử

– Số oxi hóa của N giảm từ +5 xuống 0 => HNO₃ là chất oxi hóa

– Sự oxi hóa: Al → Al⁺³ + 3e

– Sự khử: 2N⁺⁵ + 10e → N₂

b) Cân bằng phản ứng trên theo phương pháp thăng bằng electron.

$\mathop {Al}\limits^0 + H\mathop {{\rm{ }}N}\limits^{ + 5} {O_3}{{\mkern 1mu} _{loang}} \to \mathop {Al}\limits^{ + 3} {\left( {N{O_3}} \right)_3} + \mathop {{\rm{ }}N}\limits_2^0 + {H_2}O$

$\begin{array}{*{20}{c}}{\mathop {x10}\limits^{} }\\{\mathop {x3}\limits^{} }\end{array}\left| {\begin{array}{*{20}{l}}{\mathop {Al}\limits^0 \to \mathop {Al}\limits^{ + 3} + 3e}\\{2\mathop {{\rm{ }}N}\limits^{ + 5} + 10e \to \mathop {{N_2}}\limits^0 }\end{array}} \right.$

10Al + 36HNO₃ loãng → 10Al(NO₃)₃ + 3N₂ +18 H₂O