Đề Thi Học Kỳ 2 Ngữ Văn 10-Đề 10
- PHẦN ĐỌC HIỂU (5,0 điểm)
Câu 1 (1.0 điểm): Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
“Nguyễn Du sinh năm 1765 tại Thăng Long, tên chữ là Tố Như, tên hiệu là Thanh Hiên. Tổ tiên Nguyễn Du vốn từ làng Canh Hoạch, huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay thuộc Hà Nội ) sau di cư vào xã Nghi Xuân, huyện Tiên Điền ( nay là làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh). Cha Nguyễn Du là Nguyễn Nghiễm sinh năm 1708 mất 1775 và mẹ là Trần Thị Tần 1740- 1778, quê Bắc Ninh.”
(Theo sách Ngữ văn 10, tập hai, trang 92)
– Đoạn trích được viết theo phương thức biểu đạt nào?
– Nêu nội dung chính của văn bản.
Câu 2 (1,0 điểm): Xác định lỗi trong câu sau và sửa lại cho đúng:
Có được quyển sách hay đã làm cho Nam càng say mê đọc sách hơn.
Câu 3 (1,0 điểm): Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong những câu thơ sau và nêu hiệu quả nghệ thuật của nó:
Khắc giờ đằng đẵng như niên
Mối sầu dằng dặc tựa miền biển
(Chinh phụ ngâm – bản diễn Nôm Đoàn Thị Điểm)
Câu 4 (2,0 điểm):
Nêu khái niệm phép điệp? Chỉ ra và nêu tác dụng của phép điệp trong đoạn thơ sau:
…Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ dầu dầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh…”
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
- PHẦN LÀM VĂN (5,0 điểm):
Anh/chị hãy phân tích những câu thơ sau trong đoạn trích Trao duyên (Truyện Kiều – Nguyễn Du). Từ việc phân tích đoạn thơ anh/chị hãy liên hệ với chữ “hiếu” thời hiện đại.
“ Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ, vật này của chung.”
(Trích Trao duyên, theo Sách Ngữ văn 10, tập hai – NXB Giáo dục)
– HẾT –
ĐÁP ÁN
| PHẦN ĐỌC HIỂU | |||
| Câu | Ý | Nội dung | Điểm |
| Câu 1 | Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:“Nguyễn Du sinh năm 1765 tại Thăng Long …. quê Bắc Ninh.” | 1,0 | |
| Ý1 | Đoạn trích được viết theo phương thức biểu đạt thuyết minh | 0,5 | |
| Ý 2 | Nội dung chính của văn bản: Đoạn trích viết về thân thế và quê quán nhà thơ Nguyễn Du. | 0,5 | |
| Câu 2 | Xác định lỗi trong câu sau và sửa lại cho đúng: “Có được quyển sách hay đã làm cho Nam càng say mê đọc sách hơn”. | 1,0 | |
| Ý 1 | – Câu sai về ngữ pháp (Hoặc: Lỗi trong câu là lỗi ngữ pháp) | 0,5 | |
| Ý 2 | Có thể chọn một trong các phương án sau:
– Bỏ cụm từ: “đã làm cho” à Có được quyển sách hay, Nam càng say mê đọc sách hơn. Hoặc bỏ cụm từ “Có được” à Quyển sách hay đã làm cho Nam càng say mê đọc sách hơn. |
0,5 | |
| Câu 3 | Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong những câu thơ sau và nêu hiệu quả nghệ thuật của nó: Khắc giờ đằng đẵng như niên/ Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa. | 1,0 | |
| Ý 1 | -Biện pháp tu từ chính được sử dụng là so sánh: “Khắc giờ” như niên / “Mối sầu”…tựa “miền biển xa” | 0,5 | |
| Ý 2 | -Hiệu quả nghệ thuât: Hình tượng thời gian và không gian dài rộng, kì vĩ (như niên/ tựa …biển xa) đã cụ thể hóa nỗi nhớ nhung, sầu muộn của người chinh phụ: một khắc giờ trôi qua trong thương nhớ dài như cả năm chầy, nỗi sầu thì mênh mông như biển cả. | 0,5 | |
| Câu 4 | Nêu khái niệm phép điệp? Chỉ ra và nêu tác dụng của phép điệp trong đoạn thơ sau:
…Buồn trông cửa bể chiều hôm, Chân mây mặt đất một màu xanh xanh… ”Học sinh nêu khái niệm phép điệp: Là phép tu từ điệp lại một yếu tố âm, vần, từ, cụm từ, câu nhằm nhấn mạnh ý, tăng sức gơị hình gợi cảm cho diễn đạt. Học sinh chỉ ra phép điệp trong đoạn thơ điệp từ “ buồn trông”. Tác dụng nhấn mạnh tâm trạng buồn, cô đơn của Thúy Kiều khi ở lầu xanh. |
2.0
1,0
0.5 0.5
|
|
| PHẦN LÀM VĂN | |||
| Anh/chị hãy phân tích những câu thơ sau trong đoạn trích Trao duyên (Truyện Kiều – Nguyễn Du). Từ việc phân tích đoạn thơ anh/chị hãy liên hệ với chữ “hiếu” thời hiện đại. | 5,0 | ||
| a/ Yêu cầu về kĩ năng:
– Biết cách làm bài văn nghị luận văn học. – Kết cấu rõ ràng, chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, văn cảm xúc, gợi hình. Không mắc lỗi: chính tả, dùng từ, viết câu… b/ Yêu cầu về kiến thức: HS có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt được một số ý sau: * Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận * Thân bài: – Phân tích đoạn thơ: + Hai câu thơ mở đầu: “Cậy em, em có chịu lời Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa” . Cách sử dụng từ : Cậy, chịu . Hành động : Lạy, thưa -> Hoàn cảnh đặc biệt khác thường + Lí lẽ trao duyên của Kiều . Mối duyên Kim – Kiều dở dang do hoàn cảnh . Kiều vừa có ý mong muốn, vừa ép buộc em thay mình nối duyên cùng Kim Trọng + Lí lẽ thuyết phục Vân của Kiều: . Vân còn trẻ . Vì tình chị em ruột thịt . Được vậy thì Kiều có chết cùng mãn nguyện -> Phẩm chất của Kiều: khôn ngoan, sắc sảo, thông minh, thủy chung, luôn nghĩ đến người khác hơn cả bản thân mình + Nghệ thuật : Cách sử dụng từ ngữ, cách miêu tả nội tâm nhân vật + Liên hệ với chữ hiếu của thời nay * Kết bài: Khái quát vấn đề đã nghị luận, liên hệ bản thân |
0,5
0.75
0.75
0.75
0.75 1,0 0,5 |
||
| * Đây chỉ là những gợi ý cho đề theo hướng mở, HS có thể đề xuất những ý kiến khác miễn sao lập luận thuyết phục. | |||
